ajuda

Retour 

n. f.

a. (bona) a. 'aide, secours, soutien, assistance [d'ordre matériel, pratique ou spirituel]'

BernVentA 8,30: que sa valors e s'ayuda / m'es a tal cocha venguda: / totz sos tortz i adrechura

GirBorn/AlamHarveyPPart 2:712,49: Bella, per Dieu non perda vostr' aiuda! / Ja sabetz vos cum mi fo covenguda.

GirBornS 16,4: C'aiuda / M'es creguda / De llai / On cil estai / …

GirBornS 25,53: Ben dei temer / Que s'aiuda·m sia desmanz

GirBornS 42,5: Pero s'agues aiuda / De razon o de druda / Valen, / Ies non defen / Q'eu non chantes anqera

GirBornS 70,55: … / Per qu'es iois e iovens aunitz / E pretz faiditz / Ses aiud' e ses benvolens

RaimbVaqL 15,42: volguda, / cresuda / vos ai, ses autr' ajuda

AimPegSC 46,7: … / E ses ajuda fais / Volria eu portar mais / Que desonor sofrir

CadZ 7,22: O·lh val fors' o galhardia, / … / O amics o bon' ajuda

CadZ 11,10: E pus razos m'es falhida, / Si vuelh far chanson grazida, / Ops m'es ajuda de sen

AdNegG 70,7: E pos de lui n'ai coman, / Farai chanzon ses aiuda / D'Amor e de bona druda

Guion/MainRosHarveyPPart 2:664,8: Mester vos aura aiuda, / Guionet, al meu senblanç

RaimBistRB 4,22: ni mal no mi respondatz / s'ieu vos deman vostr' ajuda

UcSCircJS 19,33: Joi ni chan / No·i veirez ni bel semblan / Ni socors ni bell' ajuda

PCardV 43,76: Dreitz ha mestier d'aiuda, / e qui l'en ditz de no, / en pur dreg a pauc pro.

Lant/Raim2HarveyPPart 3:916,30: … / com Tantalus qe zo que plus l'agenza / ve e no·n a aiuda ni valenza

LanfCigB 30,8: Per que mos chans si muda, / E·l vueill ofrir / Lai don venir / Mi pot complid' aiuda

LanfCigB 30,74: Per qu'eu vos quier / Conseill entier / Et aiuda certana

AnonPRelL 2747: Mais vos, domna, en cui prec m'afortis, / A cui secors et aiuda deman, / Mi podeç leu, quar il vos ama tan, / Trobar perdon d'aiso q'ai faiç vas lui.

BonCalvoB 14,34: Per qu'eu oimais de lui [c.‑à‑d. mon cor] bos faitz esper, / e voil ab lui quer' aiud' e socors / az Amor…

BonCalvoB 15,3: S'ieu d'ir' ai meinz que razos non aporta / e chantan mais co menz par l'uchaizos, / qu'er a chantar m'es aiud' e socors, / no se·n meravil hom…

GuirRiqPadenPast 136,45: Toza, tant comensa / l'amors ab martire / qu'ops m'es vostr' ajuda.

GuirRiqL 14,162: ni puesc per mo saber / conquerer so c'obs m'agra, / ans aiud' a tan magra / per colpa de senhors

GuirRiqLo 17,19: quar elh no falh ad ajuda, / sol qu'om la·y deman deguda

GuilhRaimGirAppelInedPar 150,5: c'ab petit d'aiuda· / m pot leu far iauzen / ab gentil semblan d'amia

AmSescGambCSal 15,39: … / donna, et yeu non puesc sofrir / jes le fais ses la vostr' aiuda

AmSescSansTDid 4,101: et auray alegratie / si cosselh et aiuda, / … / aviatz pel mieu sen

JacArCluzelTrAr 356,13: … / vostra nau es perduda / si, per la vostr' ajuda, / no troba port o ylha

RaimCornNoulCDeuxMss 6,27: … / Tan que ses lor ajuda, / Foro ·ᴍ· tans iretge

BertrFalgJeanrInedBarc 18,40: Car tot senyor amar deu son vassayl / E sostener, cant ha mester d'ayuda

JoanCatJeanrJoies 46,25: O Dieu del Cel! tramet nos bon' aiuda: / Totz em dezertz…

SEspCT 1,24: Prop ey, et tost a auzit / Qui l'apela ni s'i fia, / L'ajude sainct Esperit.

SEspCT 1,108: Et non cre que ey en la palha / L'adjuda sainct Esperit

JaufreB 6311: … / C'om de tu non va fadionz / De ton corz ni de ta ajuda, / A te sui per secorz venguda

JaufreB 8131: E si adonx non ai ajuda, / Tota ma riquesa es perduda

DebCorsS 126: E post fust dedins mi venguda / Ay yehu ren faz senes t'ayuda

GestaKarS 654: Per que nos nos cofisam tant de la sua ajuda que amb el vencerem lors freuls ajustz.

GestaKarS 664: e nos em ayssi ajustatz ad honor de la mayre de Dieu verges Maria e de s'ajuda seretz defendutz

RazoBertrBornVidasBS 75,5: … vos auziretz nommar totas las domnas a las quals el anet querre socors et ajuda a far la domna soiseubuda

RazoPVidVidasBS 462,9: Apres esdevenc se que·l marques ab son poder passet en Romania – et ab gran ajuda de la Gleyza –, on conquis lo regisme de Salonic.

SMargM 397: Don esperas aver ajuda?

SMargM 419: Com cuda hom aver ajuda / del fust ni de la peyra muda?

BrevAmR3 10155: o ha trebailh e pietat / d'alqu sieu vezi trebalhat, / e de s'ajuda non li failh / az escantir aquell trebailh

BrevAmR4 26288: … / m'en sui dreg a vos venguda / per coseilh e per ajuda

BrevAmR5 33059: … quar la molher son paire / laicha per lui e sa maire, / e quar Dieus la·i a volguda / dar en solas ez ajuda

SHonSRH 314: laysa la paor qu'as aguda, / car Dieus t'a trames gran ajuda!

SHonSRH 3358: car lurs fatz e lurs ditz confont sant Honoratz. / Non trobavan ajuda per lur deffension

PrViergeSpaggPRel 330,2.4: Verge, al mieu tort / Vos ay trop ofenduda, / E penet me·n fort / E requier vostr' ajuda

PassS 2043: Ay senher, vers Dieus glorios! / Vos me trametetz bon socos / E bona ajuda e bo novel.

LibMorZ 142: Cossentimens fai bassas ajudas fermas.

LibScintW 84B,26–27: O si cudas aver so que tu as de ton labor e·ls fruz que li terra geta, eu ti tolrai mon cosseil e m'ajuda, e tu ajas ton labor.

LitC 226,207: La tieu' ajuda mi valha / Que yeu non sia dapnat.

QuinqSeptB 13d,13: quar pel sacrament del cors e del sanc de nostre Segnior sem cofortat en aquest segle, e en cofort e en aiuda d'aquest devem desirar e voler dreitura

RomArlH 491: E plasa vos, senher, que degas ajudar, / Car ses vostra ajuda, ieu non poyrie ren far.

LegAurT 312,5: … la Virges Maria pojet ses tota ajuda, ayssi cum si agues perfiecha etat

GlossLat2P 72: Ajuda, auxilium, juvamen

MystSAndS 1852: Mon plazer eys ambe lo siou, / Autro ajuo non demandoc you

InstRictD 82,15: A present yeu son en anxietat granda, & lh'ora s'aprocha que yeu ay besoinh de vous, a mon ayuda plassia vous entendre

1197 DauphinéChartPrB 313,9: et el reman en seus ab ajuda que l'en deu far ab fe e ses enjan de tots homes de que l'aia at l'ajuda de Don [nom de lieu]

1350Pans3 sans contexte

1352/53CConsMontfL3 9.3515: Item fo trames Olivers Malners… per la tuycio del pays e per demandar al rey ajuda.

1392LÉtPrGH 3,25: … e que hom vissa e aujessa las causas que foran expediens o necessarias en ajuda e en secors, ad honor del rey Loys, senhor nostre, e del pays

1397LÉtPrGH 11,39a: … papa Clement… delqual lo dit pays, tant quant visquet, avie conselh, confort et ajuda

1418 Saint‑FlourDAOA 36a: … sur lo mandament que lo reys avia fait a lasditas vialas de trametre gens d'armas a sa aiuda

1423 BordeauxArchGir 1:11,19: … et per so que lo deyt mossenhor lo captau l'ave ajudat a pprendre aquet, et ab sas gens et ab la sua ajuda, favor et consselh ed l'ave pres et conquistat

1432LÉtPrGH 27,8: Et premierament, considerant lo gran ben et bon ajust que fa lo dich sobeyran senhor nostre, delqual ajust tot ben, ajuda et confort en diversas manieras en pot seguir et en sigra…

1469LÉtPrGH 31,5: … que, per ajuda et recuperacion del reaume d'Aragon, lo dich mosenhor lo luectenent general… requeria los dichs senhors das tres estas… al rey, sobeyran senhor nostre, velhan donar conselh, favor et ajuda

1479Pans 1:106,10: demandent et requerent ausdits messers los consols favor, confort et ajuda et asistensa envers lo segnor e la justicia…

b. ab l'a. de 'avec l'aide de'

TrGéom2C 25: Car prec d'amic deu hom ausir, / Ab l'ajuda Nostre Senhor, / Senes cui re non ha valor

RecPopPans 2:108,7: e garira an l'ajuda de dieu

RecPopPans 2:108,16: e saras garit per gran ronha que sia an l'ajuda de dieu

DiscClerD 36,34: Ditz lo philosophe au paubre: «Yo te aiuderey am l'aiude de Dyu.»

MystSMartG 977: You veouc que, ou l'ajuo de Dyou / Et des sans de Paradis, / Si venon, saren desconfis.

1392LÉtPrGH 3,5: … e que totjorn los enemicxs del dich pays plus tost an la ajuda de Jhesu Crist sian confondutz e destruch…

1392LÉtPrGH 3,8a: … et que non vualha giquir ni desamparar aquest pays fin que aya mes aquesta guerra a bona fin… que sera en breu de temps fach an la ajuda de Diau

1395LÉtPrGH 7,9a: et puey gardon si Dieu plas de corre nostres enemix tant con poyran per so que si recuelha an l'ajuda de Dieu

1399LÉtPrGH 19,14a: … et lo passage que a entrepres de far al novel temps per recobrar, ambe la ajuda de Dieu, son honor, stat et son rialme…

1418Pans 2:123,36: … foras de tostz perilhs et dangiers d'aygas per lo dich arc refaire an la ajuda de dieu

1420LÉtPrGH 24,2: … a causa del victorios passage del susdit tres excellent prince senhor nostre fasedor, am l'ajuda del sant Sperit, vers son dit reyalme per la conquesta d'aquel…

c. per a. de 'avec l'aide de [qn], à l'aide de [qc]'

QuinqSeptB 11c,15: e so qu'il no sap querre ni voler, per aiuda de sa gracia comense a amar e voler

QuinqSeptB 12c,14: E per aquo l'esperiz de sapiensa es donaz… e·l io de mala segnoria… per forsa de lui e per aiuda l'en oste…

QuinqSeptB 17b,24: … esperit de cosseil, qu'es li quinta gracia de Deu, per cui aiuda es hom atempraz e sa benanansa

QuinqSeptB 17c,32: … e a l'esperit de cosseil, per aiuda de cui o ten tot e o governa…

1422 Saint‑FlourDAOA 36a: … donet ad alcus senhors de la court per lo moyan et aiuda delsquals fos passada ladita letra… ᴠɪɪ l. torn.

d. apelar alc. en a. 'appeler qn à son secours'

NobLeyçD 29: Ma chascuna persona, lacal vol ben obrar, / Lo nom de Dio lo paire deo esser al començar, / E apelar en aiua lo seo glorios filh car

e. dar/donar (sa, bona) a. (a), traire a. a 'apporter une/son aide (à), apporter un/son soutien (à)'

BertrBornG 7,29: Midonz N'Aelis deman / Son adreig parlar gaban: / Qe·m don a midonz aiuda

AnonPRelV 233,2679: Que·m pot, donc, aiuda traire, / pois tan es greu lo pasage?

GuirRiqLo 17,44: … / al qual Dieus aiuda do / en totz bes…

ConfS 14: Encontra lo quin comandamen ai ieu peccat… que pogra donar ajuda o aïtori, que non o volia far ni o fazia

PlViergeM 439: Qui·m dara cosselh ni aiuda / Ni per cui serai mantenguda?

ÉvEnfGG 217,997: … / promis a luy ma castetat, / … / e ay la li mot ben gardada / am l'ajuda qu'ell m'a donada

SAgnJ 382: Dona mi ·ɪ· bais al partir q'en farai. / Qe Dieus ti don s'ajuda!

LitC 225,165: Sant Bertomieu… / … / La tieu' ajuda mi dona

TrArp2M 174,16: … tantost quant las partidas ti requeran que lur dones conselh et ajuda consy ni per qual maniera poiran far…

StatSEspAvPans 1:86,20: e Dieus nos dona bon' ajuda que la poschan mantenir

1391LÉtPrGH 1,9a: … que deguns prelatz, barons, comunitatz non doni viures, conselh, favor ni ajuda als enemixs del rey nostre senhor ni del pays

1392LÉtPrGH 3,26: … e de requerre la siaua santitat que li plassa de donar al dich pays conselh, secors e ajuda aysins quant lo rey, nostre senhor

1392LÉtPrGH 3,44: per lo senblant, contra totz cels… que [a] aytals raubados, enemics e descubridos del pays darian conselh, confort ni ajuda ni pategaria anb ellos…

1393LÉtPrGH 4,64a: … que tots los prelats e eclesiasticals personas que son alliats e parens e ben volens e que donan favor, conselh ni ajuda notoriamens a mossenhor Raymon de Torena…

1394LÉtPrGH 6,32b: et aysso a far, los uficials et los senhos dels luacs en que seran lur deian donar favor, conselh et ajuda

1396LÉtPrGH 8,11: … que quascun sia tengut justa son poder, tant en la deffensa cant en la offensa, secorre l'un l'autre et donar conselh, favor et ajuda de cors et de bens

1397LÉtPrGH 11,26a: ni nengun castel, vila… non ausi… donar vieures ni secors ni ajuda als ditz henemics rebels… et que a cascun fisel del rey sia licita causa d'apreysonar tota persona que portaria viures als ditz henemics, ni lur daria conselh, favor ni ajuda

1465 Saint‑FlourDAOA 36a: … del gait delz barris… si si volont separar, que l'on non lor done concelh ny ajuda

1469LÉtPrGH 31,5: … per la causa sobre dicha, al rey, sobeyran senhor nostre, velhan donar conselh, favor et ajuda

1476Pans 2:231,38: Item que los consols et conselh sien tengutz de donar aldit comprador touta la favor, confort et ajuda que a ellos possibla sera…

BéarnLespyR 1:76b: Aiude e bon cosselh requeritz los doneran segon lor saber

f. faire (bona) a. (a) 'apporter une/son aide (à), apporter un/son soutien (à)'

ArnMarJ 16,25: e s'ilh, ves cuy ieu sui aclis, / fezes m'ajuda e secors, / Amor, faras ja ren al mieu voler?

CadZ 7,66: Lauzengier, bon astr' aiatz / Qu'ades me faitz bon' ajuda, / Qu'ab vostre mentir m'onratz

CadZ 7,46: Que s'ieu dizia: «digatz, / Domna, fariatz m'ajuda?» / Eu cre que vos seriatz / De dir «oc» aperceubuda

RaimVidC 165: Senher, sel Dieu nos fass' ajuda / que venc sus en la crotz per nos!

PBremRNovD 11,33: mas pro·m dona dolors, / e fa·m pauc de socors / e d'aiud' e de be

FolqLunT2 10,395: … / no fan secors ni ajuda / degus a lur armas, c'aissi / n'es mant' arma deceubuda

GuilhRaimGirAppelInedPar 151,16: Ar dira·n rizen / qu'ill aital aiuda / no·m fes anc per sen

BertrFalgJeanrInedBarc 18,49: Mos Cars Secretz, dona, si·m fayts ayuda, / Viuray el mon tostems leyals e bos

CortAmB 195: Bon' Esperansa, grand aiuda / me fatz qar vostre cor no·s muda.

ProvGCervC 3400: per qu'a tot senyor tayn / que faç' als sieus ajuda / contra tot hom' estrayn

BrevAmR4 19888: Doncs quex enans deu, ses dubtar, / als efans orfes coseilh dar, / quan luocs es, e far ajuda

ÉvEnfGG 189,12: Et era de la trip de Juda / e fez li Dieu mot gran aiuda

LeysAm2A 4959: Aytal sentensa re no val / Qan la materia principal / En re pauc ni pro declara / … / Pero tant vol portar lo faix / Del principal, fazen ajuda, / Per eubasis es sostenguda

LitC 225,151: San Jaume… / … / Ajuda fai mi complida

1197 DauphinéChartPrB 313,8: et el reman en seus ab ajuda que l'en deu far ab fe e ses enjan de tots homes de que l'aia at l'ajuda de Don

v. 1250CartBigRC 60,20: Lo casal de Ferrad cessamenz sens pan fer e aiuda a·n Bonel de Clauarie a las forcas dels penudz

1434 Saint‑FlourDAOA 36b: … frayre Peyres Vidals, licenciatz en theologia, venc en cossolat et suppliet als senhors que lor plagues de ly subvenir et far aiuda d'alcuna somma d'argent per anar recebre son magisteri a la universitat de Tholosa

g. esser en (bona) a. a 'apporter son aide à, secourir, soutenir'

FierB 804: … Dieus per sa pietat / ti sia en ajuda del paya desfezat

FierB 3732: Senher payre de gloria, aiatz mi pietat, / e siatz en ajuda ad est desconselhat.

GestaKarS 682: Verges, de Dieu engendrayritz, sias nos huey en ajuda.

SHonSRH 9087: Ar plora e sospira li sancta compagnia, / e pregan Jesu Crist qu'en ajuda lur sia.

SHonSRH 1082: Ara s'en van li sant; donan la vela als ventz. / En ajuda lur sia le Dieus omnipotentz!

SHonSRH 1231: Seyner, non li laysar temptar los dos enfantz / ni los desamparar, mas sias lur en ajuda!

LitC 223,73: Sant Raphael, sies m'en ajuda.

LitC 233,429: Verge santa Marguarida, / Que fust messa en preon, / … / Li cros ti fon en ajuda

RomArlH 1106: Dieus nos sie en ajuda e nos venga ajudar!

LegAurT 433,25: … no·m partiria de Dieu lo mieu Senhor, quar tostemps als sieus es en bon' ajuda

h. venir en socors e a. 'venir en aide'

ForsBéarnOG FM3: Et si augun biene de deffore en soccors [var. en soccors et ajude] et ferive yradementz ad autre, dara au senhor ·ʟxᴠɪ· ss.

i. aver alc. a sa a., aver alc. en (sa) a. (a + inf.) 'être aidé par qn (à + inf.)'

GirRoussH 2127: D'un pan de Loherenne vos ert sobrers, / Devers Montbeliart, sobre Causers. / En aura en ajude set miliers.

GirRoussHo 1525: D'un pan de Lohorenc vos es sobriers / Davas Monbeliart sobre Chasiers, / E n'aura en ajuda ben ·ᴠɪɪ· milhiers.

BrevAmR3 15438: E sabchatz qu'en tres manieiras / Dieus ichau estas preguieiras, / e l'avem a nostr' ajuda

BarlH 42,17: et ufreras cent taurs e d'autras bestias motas, e fassam en sacrifizi als dieus non mortals et aurem los en aiuda a far nostra victoria

PVaudC 2,437: Qu'ilh recebren lo regne per paya del lor lavor, / E auren l'ost celestial tota via en lor aiua

j. d'a. loc. adj. 'auxiliaire, qui assiste [qn dans ses fonctions]'

1356/57CConsMontfL3 11.116: Item per xʟɪɪɪɪ alnas e ɪɪɪ quarteir e dimey de cordat que foront os sirvens d'ajue

k. se saber donar a. 'savoir se défendre'

CroisAlbMa 102,8: Li rotier malastruc e la gent mescrezua, / Cant los viro venir, es aisi esperdua / Que ilhs no·s saubo pas donar nulha ajua

l. faire a. 'être utile'

LeysAm2A 6683: Omozeuzis fa gran ajuda, / Qar lo mens pel mays conogut / Es declarat e mielhs saubut.

m. faire a. a alc. de 'servir de… à qn'

LeysAm2A 6775: D'yshemple nos pot far ajuda / Cobla qu'es lassus responsiva

LeysAm2A 6949: En loc de perduda, perguda / D'yshemple vos pot far ajuda

n. 'utilité, valeur [d'une personne]'

GirBornS 62,16: … sai remanon li malvatz / Ses aiud' e ses valemen, / E·l franc e·l cortes e·l valen, / … / Moron…

o. donar a. a, faire a. a 'être salutaire pour, faire du bien à'

RecChantCorrRecMéd 373,27: e lo ventrelh conforta fort / e li dona aiuda e confort

RecChantCorrRecMéd 380,952: … / e ambe cauda ayga beguda, / ensi fa als huelhs aiuda / e los fa clars e sens tot mal

p. faire (bona) a. a 'donner des soins à, soigner'

AuzCassS 2249: Autra metzina mostrar vueill: / … / Apres li faretz autr' aiuda: / betonica penretz…

AuzCassS 2862: Si vostr' auzels a poiridura, / … / ab aurpimen li faitz aiuda

AuzCassS 3183: mas si voletz far bon' aiuda / a l'arteill don sera moguda / l'ongla, metetz li del maresc

AuzCassS 3655: Aprop li faretz autr' aiuda: / et auretz ars grana de ruda / …

q. (faire) a. a '(porter) remède à'

AnonKolsenDicht p. 198, n. 1: Mas de me eis, s'ieu vessia, / Ho d'un autre vessios, / Ho de vos, si vessiatz, / Al vessir non sai ajuda

RecChantCorrRecMéd 376,832: so es una herba coneguda / e que a motz [mals] fa aiuda

r. a. (de drech) ᴅʀᴏɪᴛ 'voie de recours'

GuirRiqM 26,59: Midons pregue selh qu'es pregatz / De totz los fis enamoratz / Que·m fassa veray amador; / Qu'estiers suy tals per ma folhor, / Que no·y vuelh aiuda de dreg.

1305 DoatArchGir 2:168,14: … e que n'a renunciat a tot dreit escriut et no escriut… et a totas autras ajudas, arradons, deffencions, excepcions et clausas quausque sian et estre puscan, qui ajudar o valer lo pogossan…

s. a. de [+ n.], a [+ inf.] 'contribution aux frais de [+ n.]/pour [+ inf.]'

1387 Saint‑FlourDAOA 36a: … alsditz frayres per ajuda a lor fayta per los cossols a far la campana que es fayta de noel…

1424 Saint‑FlourDAOA 36a: … a luy per aiuda de son chapayron que li fos promes far chascun an quant fos mes en garda a ladita porta…

1431 Saint‑FlourDAOA 36a: … ont payat a St. Verni per sos gatges… et per l'ajuda de son chapayro, xᴠ s.

1444 Saint‑FlourDAOA 36a: … doneront als frayres predicadors… per ajuda de lor dinar cinquanta solz torn.

t. a.(s) ᴅʀᴏɪᴛ 'prestation pécuniaire (extraordinaire) due au seigneur'

1356 DoatRn 3:609b: Puescan metre blat et vi ses pagar ajuda per tota lur provisio

1381 Saint‑FlourDAOA 218a: … los senhors generals de la chambra de las aiudas de la guerra…

1399LÉtPrGH 19,12a: Item, cant es a l'ajuda, lo pays… volent far coma verays vassals et fiselz subgiets… si an consentit… per aquesta ves tant soletament… que al susdich nostre tres reduptable senhor sian donat ʟ milia florins correns…

1401 ProvenceRn 3:609b: Subsidi… ajuda, don gracios

1423LÉtPrGH 25,3b: … per los grantz carxs… per socors et ajuda sobre demandada, donan los ditz senhors dels tres stas a la dicha majestat… la suma de seze milia et sinc centz florins correntz…

1432LÉtPrGH 27,6: Tersament, es estat demandat et requist secors et ajuda d'una bona soma peccunial, tant a causa del dich mariage quant oussi per diverses autres affaires occurrens neccessaris et razonables al rey…

1469LÉtPrGH 31,6: … que, considerada la causa per laqual monsenhor lo luoctenent general… demanda l'ajuda, que hom deia ajudar et secorre al rey… juxta la possibilitat del pays, nonobstant tota la pauretat et meseria dal dich pays

1469LÉtPrGH 31,40a: Item, cum lo sie causa que, per ajuda et per supportacion de las despensas… lo sobeyran senhor nostre lur aia consentit que de cascun sestier de blat que si vent en lo dich luec de Frejus, se deia donar un denier…

1472LÉtPrGH 33,61a: Item, com lo sia causa que, per ajuda et supportacion de las despensas… lo soberan senhor nostre lur aia consentit que de cascum sestier de blat que si vent en lo dich luec de Fregus, si deia doner ung denier…

1533 Alpes‑M.DocMidiM 526,14: Item, de las ajudas, per so que non fon acceptat per los procuradors del pays, per la despensa extraordinaria…

1533 Alpes‑M.DocMidiM 528,22: … davant que mandessem querre las ajudas, ay pagat per ung repast…

DénSGaudChartSGaudM 25: de laquelle susd. rente sont tenguts losd. consuls ne bailhar et paguar aud. seignor… la terce partide de tout lou susd. rendement, loqual es appellat l'ajude, obtengut per priviledge deud. seignor visconte

BéarnLespyR 1:23b: ᴠɪ scutz son balhatz a Mossen lo comte per ajude ob de far lo casteg

u. 'renfort militaire'

RaimCornNoulCDeuxMss 57,19: Ben ha quinz' ans sufertada paor / Del rey dels Franx nueyt e jorn le dugatz, / Que no y trames ajuda le reys fatz / Angles coartz…

GirRoussH 2341: De l'ajude Girart ne sa l'on dire, / Ne des mes qu'il trames per son avire, / Ne de sa terre grant dunt sei consire.

GirRoussHo 1730: De l'ajuda G. no sap om dire, / Ni de la terra gran don si cosire, / Ni dels mes que trames per son arvire.

LSidM 167: Aqui dessenderon s'en e trameseron querre socors, es luy venc gran aiuda et ilh si meseron a montar… e preseron tota la terra

SHonSRH 149: Detz milia combatentz ac per ella d'ajuda / l'enperayres Leons, tro que agues vencuda / la guerra de Budac…

v. a. a alc., de alc. 'celui qui prête aide et assistance à qn'

GirBornS 53,3: Reis glorios, verais lums e clardatz, / Dieus poderos, senher, si a vos platz, / Al mieu companh siatz fizels aiuda

AnonPRelL 1071: Et de la gens umana / Seia vida certana / Et aiuda veraia

AnonPRelL 1265: Et es de toç biens amadris, / Et es dels peccadors aiuda

AnonPRelL 1870: Ave ioiosa vida, / … / Aiiuda dels chaitiu / Et dels desconsellaç

AnonPRelV 227,2663: … / qu'aia de nos merces per sa dolçors; / sossteng nos seit, aiudas et secors

SMargM 1367: … / a tostz aquels que pregarant / de bon cor e de bont talant / que los salvas e lus ajut, / saras ajuda et salut

w. 'aide, personne qui aide [dans une tâche]'

1243 NarbonneBautier 11: … quilibet furnerius de dicta civitate, vel ejus nuncius sive ajuda

LCBlasiH 29r,4: It. ɪ liairis e una ajuda agron: ɪɪ sols, ɪ den.

CTransPuyM 116,8: Plus aud. Sedat per les ases en despence… Plus aud. Chasessac en une ajude

x. 'pièce de rangement'

NotRégV 2r,11: E faut que lo trovat tengo d'ajua dere… so a ben devisa vestaduras des person[…].